ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਗਰੀਨ ਹੰਟ ਦੇ ਫੌਜੀ ਹੱਲੇ ਦੇ ਅੰਗ ਵਜੋਂ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ
ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ
ਪੇਰਾਡਾਪੱਥਰੀ ਫਾਈਲਜ਼ ਅਸਫਾਲਟ ਲੁੱਕ ਅਤੇ ਕੋਇਲੇ ਦੀ ਛੱਤੀਸ਼ਗੜ੍ਹ ਦੀ ਪੱਟੀ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੁਰਖ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ 12 ਔਰਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ ਪਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 8 ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲੁੱਟਣ ਅਤੇ ਧਮਕੀ ਦੇਣ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨੂੰ ਮਲੇਰੀਏ ਦੀ ਵੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਵੀ। ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਪਤਲੇਸੂਤੀ ਗੂਹੜੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ।
ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ, ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਸਾਧਾਰਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਆਮ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਚਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਹਿਸ਼ੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬਸਤਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੁਕਮਾ ਅਤੇ ਬੀਜਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬੁਹਤ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ 2 ਵਾਰ ਨਸ਼ਰ ਹੋਏ ਹਨ। 40 ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਜੋਂ, ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਦ ਵਜੋਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਾਰਵਤੀ ਅਜਿਹੀ ਇਕੱਲੀ ਔਰਤ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬਾਸਾਗੁੱਡਾ ਦੇ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਕੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਇਕੱਲੀਆਂ ਹਨ। ਸਗੋਂ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 30 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ (ਅਕਤੂਬਰ 19-24) ਸੁਣਾਈ, ਜਦੋਂ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਦਸਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਪੇਰਾਡਾ ਪੱਡੀ, ਦਿਨਾਗੇਲੂਰ, ਗੁੰਡਮ ਅਤੇ ਬੁਰਗੀਚੇਰੂ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਸੀ।
ਪਾਰਵਤੀ (14 ਸਾਲ) ਪਾਟੇਲਾਪਾਰਾ ਦੀ ਨਿਵਾਸੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 70 ਪਰਿਵਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਦੋਰਲਾ ਅਤੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਖਮਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਹਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਬਾਰਡਰ ਪਾਰ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਤਲਿੰਗਾਨਾ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਲੰਬੀ ਘੱਗਰੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਚਾਚੀ ਨਗ਼ਮਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਲਿਆ-ਪੋਸਿਆ, ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਉਹ ਕੁੱਝ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਚਾਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ। ''ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਕੜ ਲਿਆ ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਲੈ ਗਏ। ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹੋਸ਼ ਨਾ ਖੋ ਬੈਠੀ।'' ਨਗ਼ਮਾ ਨੇ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਉਹ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਲੂੰਧਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਖਵਾਉਣਾ-ਪਿਲਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਪਾਰਵਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਉਤਰਿਆ ਤੇ ਸਹਿਮਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਖੀ ਮੇਟਾਪਾਰਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ 60 ਘਰ ਹਨ। ਸੋਮੀ ਲੱਖੀ ਦੀ ਨੂੰਹ ਹੈ, ਵੀਹਵਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 2 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਉਂਗਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ 4 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੋਮੀ ਬਾਹਰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਗਊਆਂ ਚਾਰ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਲੱਖੀ ਘਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬਕੀ ਲਵਾਈ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਛੱਡ ਗਏ।
ਲੱਖੀ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਸੁਣ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਲੱਖੀ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਉਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
''ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਨ ਲੱਗ ਪਏ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਕਿਉਂ ਫੜ ਰਹੇ ਹੋ? ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੋ।'' ਇਹ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟਿਆ, ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹੀ ਤੇ ਘਸੀਟਦੇ ਹੋਏ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਉਹ ਗੋਂਡੀ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਥਾਂ ਹੀ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ।
ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੇਡਾਗੇਲੂਰ ਅਤੇ ਚਿੰਨਾਗੇਲੂਰ ਦੀਆਂ 15 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਮਕਾਇਆ, ਛੇੜਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਬਿਆਨ ਵੀ ਸੁਣੇ ਜਿਵੇਂ ਸੁਨਾਈ ਕੋ ਕਹਿ ਰਹੇ ਥੇ (ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸੌਣ ਲਈ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ।'' ਦੱਚੋਂ ਕੀ ਮਾਂ ਕੇ ਸਤਨ ਸੇ ਦੂਧ ਨਿਚੋੜਾ (ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਥਣਾਂ 'ਚੋਂ ਦੁੱਧ ਨਿਚੋੜਿਆ।'' ਕੱਪੜਾ ਉਠਾ ਕਰ ਜਾਂਗੋ ਔਰ ਚਿਤੋੜੋਂ ਪਰ ਮਾਰਾ (ਘੱਗਰੀਆਂ ਚੁੱਕੇ ਸਾਡੇ ਪੱਟਾਂ ਅਤੇ ਚੂਲਿਆਂ 'ਤੇ ਡੰਡੇ ਮਾਰੇ। ਕਹਾ ਕਾਪੜਾ ਉਠਾਓ, ਮਿਰਚੀ ਡਾਲੇਂਗੇ। (ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਪੜਾ ਉਤਾਰੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗ 'ਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਪਾਉਣਗੇ।'' ਮਾਰਕੁੱਟ ਦੀ ਹਰ ਥਾਂ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਸੀ। ਸੋਟੀਆ ਤੇ ਕਈ ਥਾਈਂ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੋਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਸੁੱਟਿਆ ਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਝਰੀਟਾਂ/ਜਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਐਨੇ ਕਿੱਸੇ ਸੁਣੇ ਕਿ ਗਿਣਨੇ ਭੁੱਲ ਗਏ। ਘਰ ਘਰ ਸੇ ਮੁਰਗੀ ਲਾਈ (ਘਰ ਘਰ 'ਚੋਂ ਮੁਰਗੀ ਲੈ ਗਏ। ''ਸਾਬਣ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀ ਛੋੜਾਈ'' (ਉਹਨਾਂ ਸਾਬਣ ਤੇ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ।) ''ਕੱਪੜਾ ਜਲਾਈ- ਪੈਸੇ ਚੁਰਾਈ'' ''ਚੋਰ ਕੰਪਨੀ ਹੈ।''
ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਵਾਪਰਿਆ, ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਟੀਮ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਵੀ.ਡੀ.ਓ. ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਗਵਾਹੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਯਸ਼ਵੰਤ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਏ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਟਰ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕੋ ਤਾਂ ਉਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗਾ। ਪਿੰਡ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ 60-75 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਲਈ ਰਸਤੇ ਬਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਗਏ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ। ਫਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਪੁਲਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਨੂੰ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਤੇ ਫਿਰ ਡੀ.ਐਸ.ਪੀ. ਵੱਲੋਂ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ ਗਈ।
ਬਦਨਾਮ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੇ 90 ਦਿਨ ਬੀਤਣ 'ਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਫਾਈਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਬੇਲਾਮੇਲੇਂਦਰਾ ਪਿੰਡ (ਨੇਦਰਾ) ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਗਈ।
ਦੂਸਰੀ ਵਹਿਸ਼ੀ ਘਟਨਾ
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਡਾਗੁਲੇਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਜਨਵਰੀ 11-14 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਨੇਦਰਾ' ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ। ਨੇਦਰਾ ਵਿੱਚ 98 ਮੂਰੀਆ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹਨ। ਵੂਮੈਨ ਅਗੇਂਸਟ ਸੈਕਸੂਅਲ ਵਾਇਲੈਂਸ ਐਂਡ ਸਟੇਟ ਰਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 13 ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਨਾਲ ਵਰਾਂਡੇ 'ਚ ਬੈਠੀ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਦਾ ਇੰਤਾਜ਼ਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਬਾਲੀ ਜੋ ਕਿ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 11 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਪਿੰਡ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸੀ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਉੱਥੇ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋੜ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਏ। ਉਹਨਾਂ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕਾਲਾ ਕੱਪੜਾ ਸੁੱਟਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵੀ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਢਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਚੀਕਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਹਿਦਮੀ ਡੋਕਟਰੀ (ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ) ਵੀ ਪੁੱਜੀ। ਉਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਡਰਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੋਕਰੀ ਨੇ 9-10 ਔਰਤਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਤੇ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਹੈਂਡ ਪੰਪ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਉਸ ਥਾਂ ਗਈਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਅਜਿਹਾ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ? ਅਪਨੇ ਸਾਹਿਬ ਸੇ ਬਾਤ ਕਰਾਓ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਸਾਹਿਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕੌਨ ਐਸਾ ਕਿਯਾ? ਉਸ ਕੋ ਦਿਖਾਓ, ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਯਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਮ ਲੋਗ ਯਹਾਂ ਹੱਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰੋ। ਘਰ ਜਾਓ।
ਉਹ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਫੋਰਸ ਵਾਲੇ ਗੋਤ ਪਹਾੜੀ ਵੱਲੋਂ ਆਏ। ਇਹ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮੇਰਾ ਘਰਵਾਲਾ ਦੇਵਾ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਅੰਦਰ ਆਏ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਸੁਣ ਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਡੰਡਾ ਤੇ ਟਾਰਚ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ। ਲਾਈਟ ਵੇਖ ਕੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਵੇਖ ਸਕੀ ਪਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗੋਂਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪੁਲਸ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੋਂਡੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੋਵੇਂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਤੁਲਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 5 ਵਜੇ 3 ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਵਰਦੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਅੰਦਰ ਆਏ ਜੋ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਰੋਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਅਵਲਗ ਦੇਵਨੀ ਆਈ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਏ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਏ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਉਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ (ਉਹੀ) ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਆਏ ਸਨ।
ਪੱਕੀ ਜੋ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਨਿੱਡਰ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਵਾਲੀ ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਿੰਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਜਬਰਦਸਤੀ ਉਸਦੇ ਚਾਵਲ ਤੇ ਪੈਸੇ ਖੋਹਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਜਦੋਂ ਪੱਕੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਜ ਨਾ ਕਰਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਵੇਚੇਗੀ ਤੇ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਖਰੀਦੇਗੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਉਸਦਾ ਮੂੰਹ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੇ ਜਾਲ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੜੀਸ ਕੇ ਘਰ ਅੰਦਰ ਲੈ ਗਏ। ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਉੱਕੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਡੰਡਾ ਮਾਰਿਆ। ਉਹ ਰੁਕਿਆ ਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਭੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ 4 ਮੁਰਗੀਆਂ ਲੈ ਗਏ।
ਤਿੰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚੋਂ ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਆ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦਾ (ਗੌਤਮਪੁਰਾ) ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਦਨਾਮ ਡੀ.ਆਰ.ਜੀ. ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਰਿਜ਼ਰਵ ਗਾਰਡ ਸਾਬਕਾ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ 'ਚੋਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਗੋਂਡੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਰਮਲ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਨ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਭਿਆਨਕ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਦੇ ਕੇ ਧਮਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਊਂਗੀ 45 ਸਾਲ ਦੀ ਔਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੋਇਆ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ''ਤੁਮ ਲੋਗ ਨਕਸਲੀਓਂ ਕੇ ਸਾਥ ਰਹਿਤੇ ਹੋ, ਤੁਮਹਾਰੇ ਘਰੋਂ ਕੋ ਆਗ ਲਗਾ ਦੇਂਗੇ। ਜੋਗੀ (20 ਸਾਲਾ) ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਸਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ। ਉਸ ਨਾਲ ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 2 ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਕੋਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿਹਾ ਚੇਤੇ ਕਰਦੀ ਹੈ ''ਤੇਂਦੂ ਪੱਤਾ ਜੈਸੇ ਉਡਤਾ ਹੈ, ਵੈਸੇ ਉਡਾਏਂਗੇ।''
ਤੀਸਰਾ ਧਾਵਾ
ਅਜਬ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਓਨਾ ਅਜਬ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨੇਦਰਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਲਕੁੱਲ ਉਸੇ ਤਾਰੀਕ 11-14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੁਕਮਾ ਦੇ ਕੁੰਨਾ ਦੇ ਪੇਦਾਪੱਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਉਹੋ ਸ਼ੇਖੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜੋ ਹੁਣ ਆਮ ਹਨ। 29 ਬੰਦਿਆਂ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਘਸੀਟ ਕੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦੀਆਂ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੇ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਜਿਨਸੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ 3 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮਰਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੁੰਨਾ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਨਹੀਂ ਭੱਜੇ ਪਰ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਬਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੱਟਮਾਰ ਨਾਲ ਮਰ ਗਿਆ। ਲਾਲੂ ਸੋਢੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ 21 ਸਾਲਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਤੇ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਕੁੱਟਿਆ। ਉਹ ਕੁੱਝ ਵੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਚਾਵਲ ਦਾ ਦਲੀਆ ਖਾਣੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਮਰ ਗਿਆ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਬਿਨਾ ਪੋਸਟ ਮਾਰਟਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਨਸਾਫ ਲਈ ਲੜਨਾ ਕੋਈ ਸੌਖੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉੱਥੇ ਜਿੱਥੇ ਸਾਧਾਰਨ ਪੇਂਡੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੱਕੀ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣੀ ਕੋਈ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਵਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਸਾਧਾਰਨ ਆਦਮੀ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜਾ ਕੇ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥਾਣਿਉਂ ਸਾਫ ਜੁਆਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਐਸ.ਪੀ. ਦੇ ਜਾਓ ਤਾਂ ਜਾਂਚ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਡਾਗੁਲੇਰ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਵਾਉਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਕੇਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਾਰਵਾਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਾਅਦ ਨੇਦਰਾ ਅਤੇ ਸੁਕਮਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਵਾਂਗਡੋਰ ਬਾਹਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਨਾ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ।
ਜੋ ਹੁਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਲਵਾ ਜੁਡਮ ਵਿੱਚ 2005-06 ਵਿੱਚ ਹੋਏ 99 ਬਲਾਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ਆਪਣਾ ਡਰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਦੱਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਮੁੜ ਹੰਢਾਉਣਾ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਦਰਦਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਜਿਹੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਰਹੇ ਹੋਣ।
(ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਮਹਿਜ਼ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਇੱਕੜ-ਦੁੱਕੜ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਕਾਇਦਾ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕਰਤਿਆਂ-ਧਰਤਿਆਂ ਦੇ ਥਾਪੜੇ ਤਹਿਤ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ.(ਮਾਓਵਾਦੀ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜਨਤਕ ਟਾਕਰੇ ਨੂੰ ਜਬਰ ਰਾਹੀਂ ਕੁਚਲਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਉਂਤਬੱਧ ਅੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਗੈਰਤਮੰਦ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਜਲੀਲ ਕਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀਣਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਭਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਪਸਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਹਿਸ਼ਤ ਰਾਹੀਂ ਭੰਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।)
[ਬੇਲਾ ਸੋਮਾਰੀ (ਭਾਟੀਆ), ਆਊਟ-ਲੁਕ, 22 ਫਰਵਰੀ 2016]ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਗਰੀਨ ਹੰਟ ਦੇ ਫੌਜੀ ਹੱਲੇ ਦੇ ਅੰਗ ਵਜੋਂ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ
ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ
ਪੇਰਾਡਾਪੱਥਰੀ ਫਾਈਲਜ਼ ਅਸਫਾਲਟ ਲੁੱਕ ਅਤੇ ਕੋਇਲੇ ਦੀ ਛੱਤੀਸ਼ਗੜ੍ਹ ਦੀ ਪੱਟੀ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੁਰਖ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ 12 ਔਰਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ ਪਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 8 ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲੁੱਟਣ ਅਤੇ ਧਮਕੀ ਦੇਣ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨੂੰ ਮਲੇਰੀਏ ਦੀ ਵੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਵੀ। ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਪਤਲੇਸੂਤੀ ਗੂਹੜੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ।
ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ, ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਸਾਧਾਰਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਆਮ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਚਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਹਿਸ਼ੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬਸਤਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੁਕਮਾ ਅਤੇ ਬੀਜਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬੁਹਤ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ 2 ਵਾਰ ਨਸ਼ਰ ਹੋਏ ਹਨ। 40 ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਜੋਂ, ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਦ ਵਜੋਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਾਰਵਤੀ ਅਜਿਹੀ ਇਕੱਲੀ ਔਰਤ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬਾਸਾਗੁੱਡਾ ਦੇ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਕੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਇਕੱਲੀਆਂ ਹਨ। ਸਗੋਂ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 30 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ (ਅਕਤੂਬਰ 19-24) ਸੁਣਾਈ, ਜਦੋਂ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਦਸਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਪੇਰਾਡਾ ਪੱਡੀ, ਦਿਨਾਗੇਲੂਰ, ਗੁੰਡਮ ਅਤੇ ਬੁਰਗੀਚੇਰੂ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਸੀ।
ਪਾਰਵਤੀ (14 ਸਾਲ) ਪਾਟੇਲਾਪਾਰਾ ਦੀ ਨਿਵਾਸੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 70 ਪਰਿਵਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਦੋਰਲਾ ਅਤੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਖਮਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਹਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਬਾਰਡਰ ਪਾਰ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਤਲਿੰਗਾਨਾ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਲੰਬੀ ਘੱਗਰੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਚਾਚੀ ਨਗ਼ਮਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਲਿਆ-ਪੋਸਿਆ, ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਉਹ ਕੁੱਝ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਚਾਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ। ''ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਕੜ ਲਿਆ ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਲੈ ਗਏ। ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹੋਸ਼ ਨਾ ਖੋ ਬੈਠੀ।'' ਨਗ਼ਮਾ ਨੇ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਉਹ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਲੂੰਧਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਖਵਾਉਣਾ-ਪਿਲਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਪਾਰਵਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਉਤਰਿਆ ਤੇ ਸਹਿਮਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਖੀ ਮੇਟਾਪਾਰਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ 60 ਘਰ ਹਨ। ਸੋਮੀ ਲੱਖੀ ਦੀ ਨੂੰਹ ਹੈ, ਵੀਹਵਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 2 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਉਂਗਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ 4 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੋਮੀ ਬਾਹਰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਗਊਆਂ ਚਾਰ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਲੱਖੀ ਘਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬਕੀ ਲਵਾਈ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਛੱਡ ਗਏ।
ਲੱਖੀ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਸੁਣ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਲੱਖੀ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਉਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
''ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਨ ਲੱਗ ਪਏ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਕਿਉਂ ਫੜ ਰਹੇ ਹੋ? ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੋ।'' ਇਹ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟਿਆ, ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹੀ ਤੇ ਘਸੀਟਦੇ ਹੋਏ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਉਹ ਗੋਂਡੀ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਥਾਂ ਹੀ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ।
ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੇਡਾਗੇਲੂਰ ਅਤੇ ਚਿੰਨਾਗੇਲੂਰ ਦੀਆਂ 15 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਮਕਾਇਆ, ਛੇੜਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਬਿਆਨ ਵੀ ਸੁਣੇ ਜਿਵੇਂ ਸੁਨਾਈ ਕੋ ਕਹਿ ਰਹੇ ਥੇ (ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸੌਣ ਲਈ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ।'' ਦੱਚੋਂ ਕੀ ਮਾਂ ਕੇ ਸਤਨ ਸੇ ਦੂਧ ਨਿਚੋੜਾ (ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਥਣਾਂ 'ਚੋਂ ਦੁੱਧ ਨਿਚੋੜਿਆ।'' ਕੱਪੜਾ ਉਠਾ ਕਰ ਜਾਂਗੋ ਔਰ ਚਿਤੋੜੋਂ ਪਰ ਮਾਰਾ (ਘੱਗਰੀਆਂ ਚੁੱਕੇ ਸਾਡੇ ਪੱਟਾਂ ਅਤੇ ਚੂਲਿਆਂ 'ਤੇ ਡੰਡੇ ਮਾਰੇ। ਕਹਾ ਕਾਪੜਾ ਉਠਾਓ, ਮਿਰਚੀ ਡਾਲੇਂਗੇ। (ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਪੜਾ ਉਤਾਰੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗ 'ਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਪਾਉਣਗੇ।'' ਮਾਰਕੁੱਟ ਦੀ ਹਰ ਥਾਂ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਸੀ। ਸੋਟੀਆ ਤੇ ਕਈ ਥਾਈਂ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੋਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਸੁੱਟਿਆ ਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਝਰੀਟਾਂ/ਜਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਐਨੇ ਕਿੱਸੇ ਸੁਣੇ ਕਿ ਗਿਣਨੇ ਭੁੱਲ ਗਏ। ਘਰ ਘਰ ਸੇ ਮੁਰਗੀ ਲਾਈ (ਘਰ ਘਰ 'ਚੋਂ ਮੁਰਗੀ ਲੈ ਗਏ। ''ਸਾਬਣ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀ ਛੋੜਾਈ'' (ਉਹਨਾਂ ਸਾਬਣ ਤੇ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ।) ''ਕੱਪੜਾ ਜਲਾਈ- ਪੈਸੇ ਚੁਰਾਈ'' ''ਚੋਰ ਕੰਪਨੀ ਹੈ।''
ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਵਾਪਰਿਆ, ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਟੀਮ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਵੀ.ਡੀ.ਓ. ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਗਵਾਹੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਯਸ਼ਵੰਤ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਏ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਟਰ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕੋ ਤਾਂ ਉਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗਾ। ਪਿੰਡ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ 60-75 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਲਈ ਰਸਤੇ ਬਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਗਏ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ। ਫਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਪੁਲਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਨੂੰ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਤੇ ਫਿਰ ਡੀ.ਐਸ.ਪੀ. ਵੱਲੋਂ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ ਗਈ।
ਬਦਨਾਮ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੇ 90 ਦਿਨ ਬੀਤਣ 'ਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਫਾਈਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਬੇਲਾਮੇਲੇਂਦਰਾ ਪਿੰਡ (ਨੇਦਰਾ) ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਗਈ।
ਦੂਸਰੀ ਵਹਿਸ਼ੀ ਘਟਨਾ
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਡਾਗੁਲੇਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਜਨਵਰੀ 11-14 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਨੇਦਰਾ' ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ। ਨੇਦਰਾ ਵਿੱਚ 98 ਮੂਰੀਆ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹਨ। ਵੂਮੈਨ ਅਗੇਂਸਟ ਸੈਕਸੂਅਲ ਵਾਇਲੈਂਸ ਐਂਡ ਸਟੇਟ ਰਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 13 ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਨਾਲ ਵਰਾਂਡੇ 'ਚ ਬੈਠੀ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਦਾ ਇੰਤਾਜ਼ਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਬਾਲੀ ਜੋ ਕਿ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 11 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਪਿੰਡ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸੀ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਉੱਥੇ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋੜ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਏ। ਉਹਨਾਂ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕਾਲਾ ਕੱਪੜਾ ਸੁੱਟਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵੀ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਢਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਚੀਕਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਹਿਦਮੀ ਡੋਕਟਰੀ (ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ) ਵੀ ਪੁੱਜੀ। ਉਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਡਰਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੋਕਰੀ ਨੇ 9-10 ਔਰਤਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਤੇ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਹੈਂਡ ਪੰਪ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਉਸ ਥਾਂ ਗਈਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਅਜਿਹਾ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ? ਅਪਨੇ ਸਾਹਿਬ ਸੇ ਬਾਤ ਕਰਾਓ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਸਾਹਿਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕੌਨ ਐਸਾ ਕਿਯਾ? ਉਸ ਕੋ ਦਿਖਾਓ, ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਯਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਮ ਲੋਗ ਯਹਾਂ ਹੱਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰੋ। ਘਰ ਜਾਓ।
ਉਹ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਫੋਰਸ ਵਾਲੇ ਗੋਤ ਪਹਾੜੀ ਵੱਲੋਂ ਆਏ। ਇਹ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮੇਰਾ ਘਰਵਾਲਾ ਦੇਵਾ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਅੰਦਰ ਆਏ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਸੁਣ ਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਡੰਡਾ ਤੇ ਟਾਰਚ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ। ਲਾਈਟ ਵੇਖ ਕੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਵੇਖ ਸਕੀ ਪਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗੋਂਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪੁਲਸ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੋਂਡੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੋਵੇਂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਤੁਲਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 5 ਵਜੇ 3 ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਵਰਦੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਅੰਦਰ ਆਏ ਜੋ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਰੋਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਅਵਲਗ ਦੇਵਨੀ ਆਈ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਏ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਏ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਉਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ (ਉਹੀ) ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਆਏ ਸਨ।
ਪੱਕੀ ਜੋ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਨਿੱਡਰ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਵਾਲੀ ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਿੰਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਜਬਰਦਸਤੀ ਉਸਦੇ ਚਾਵਲ ਤੇ ਪੈਸੇ ਖੋਹਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਜਦੋਂ ਪੱਕੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਜ ਨਾ ਕਰਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਵੇਚੇਗੀ ਤੇ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਖਰੀਦੇਗੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਉਸਦਾ ਮੂੰਹ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੇ ਜਾਲ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੜੀਸ ਕੇ ਘਰ ਅੰਦਰ ਲੈ ਗਏ। ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਉੱਕੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਡੰਡਾ ਮਾਰਿਆ। ਉਹ ਰੁਕਿਆ ਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਭੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ 4 ਮੁਰਗੀਆਂ ਲੈ ਗਏ।
ਤਿੰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚੋਂ ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਆ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦਾ (ਗੌਤਮਪੁਰਾ) ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਦਨਾਮ ਡੀ.ਆਰ.ਜੀ. ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਰਿਜ਼ਰਵ ਗਾਰਡ ਸਾਬਕਾ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ 'ਚੋਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਗੋਂਡੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਰਮਲ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਨ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਭਿਆਨਕ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਦੇ ਕੇ ਧਮਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਊਂਗੀ 45 ਸਾਲ ਦੀ ਔਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੋਇਆ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ''ਤੁਮ ਲੋਗ ਨਕਸਲੀਓਂ ਕੇ ਸਾਥ ਰਹਿਤੇ ਹੋ, ਤੁਮਹਾਰੇ ਘਰੋਂ ਕੋ ਆਗ ਲਗਾ ਦੇਂਗੇ। ਜੋਗੀ (20 ਸਾਲਾ) ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਸਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ। ਉਸ ਨਾਲ ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 2 ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਕੋਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿਹਾ ਚੇਤੇ ਕਰਦੀ ਹੈ ''ਤੇਂਦੂ ਪੱਤਾ ਜੈਸੇ ਉਡਤਾ ਹੈ, ਵੈਸੇ ਉਡਾਏਂਗੇ।''
ਤੀਸਰਾ ਧਾਵਾ
ਅਜਬ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਓਨਾ ਅਜਬ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨੇਦਰਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਲਕੁੱਲ ਉਸੇ ਤਾਰੀਕ 11-14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੁਕਮਾ ਦੇ ਕੁੰਨਾ ਦੇ ਪੇਦਾਪੱਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਉਹੋ ਸ਼ੇਖੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜੋ ਹੁਣ ਆਮ ਹਨ। 29 ਬੰਦਿਆਂ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਘਸੀਟ ਕੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦੀਆਂ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੇ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਜਿਨਸੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ 3 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮਰਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੁੰਨਾ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਨਹੀਂ ਭੱਜੇ ਪਰ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਬਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੱਟਮਾਰ ਨਾਲ ਮਰ ਗਿਆ। ਲਾਲੂ ਸੋਢੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ 21 ਸਾਲਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਤੇ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਕੁੱਟਿਆ। ਉਹ ਕੁੱਝ ਵੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਚਾਵਲ ਦਾ ਦਲੀਆ ਖਾਣੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਮਰ ਗਿਆ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਬਿਨਾ ਪੋਸਟ ਮਾਰਟਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਨਸਾਫ ਲਈ ਲੜਨਾ ਕੋਈ ਸੌਖੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉੱਥੇ ਜਿੱਥੇ ਸਾਧਾਰਨ ਪੇਂਡੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੱਕੀ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣੀ ਕੋਈ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਵਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਸਾਧਾਰਨ ਆਦਮੀ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜਾ ਕੇ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥਾਣਿਉਂ ਸਾਫ ਜੁਆਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਐਸ.ਪੀ. ਦੇ ਜਾਓ ਤਾਂ ਜਾਂਚ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਡਾਗੁਲੇਰ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਵਾਉਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਕੇਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਾਰਵਾਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਾਅਦ ਨੇਦਰਾ ਅਤੇ ਸੁਕਮਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਵਾਂਗਡੋਰ ਬਾਹਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਨਾ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ।
ਜੋ ਹੁਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਲਵਾ ਜੁਡਮ ਵਿੱਚ 2005-06 ਵਿੱਚ ਹੋਏ 99 ਬਲਾਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ਆਪਣਾ ਡਰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਦੱਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਮੁੜ ਹੰਢਾਉਣਾ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਦਰਦਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਜਿਹੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਰਹੇ ਹੋਣ।
(ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਮਹਿਜ਼ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਇੱਕੜ-ਦੁੱਕੜ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਕਾਇਦਾ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕਰਤਿਆਂ-ਧਰਤਿਆਂ ਦੇ ਥਾਪੜੇ ਤਹਿਤ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ.(ਮਾਓਵਾਦੀ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜਨਤਕ ਟਾਕਰੇ ਨੂੰ ਜਬਰ ਰਾਹੀਂ ਕੁਚਲਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਉਂਤਬੱਧ ਅੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਗੈਰਤਮੰਦ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਜਲੀਲ ਕਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀਣਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਭਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਪਸਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਹਿਸ਼ਤ ਰਾਹੀਂ ਭੰਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।)
[ਬੇਲਾ ਸੋਮਾਰੀ (ਭਾਟੀਆ), ਆਊਟ-ਲੁਕ, 22 ਫਰਵਰੀ 2016]ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਗਰੀਨ ਹੰਟ ਦੇ ਫੌਜੀ ਹੱਲੇ ਦੇ ਅੰਗ ਵਜੋਂ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ
ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ
ਪੇਰਾਡਾਪੱਥਰੀ ਫਾਈਲਜ਼ ਅਸਫਾਲਟ ਲੁੱਕ ਅਤੇ ਕੋਇਲੇ ਦੀ ਛੱਤੀਸ਼ਗੜ੍ਹ ਦੀ ਪੱਟੀ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੁਰਖ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ 12 ਔਰਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ ਪਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 8 ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲੁੱਟਣ ਅਤੇ ਧਮਕੀ ਦੇਣ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨੂੰ ਮਲੇਰੀਏ ਦੀ ਵੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਵੀ। ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਪਤਲੇਸੂਤੀ ਗੂਹੜੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ।
ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ, ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਸਾਧਾਰਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਆਮ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਚਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਹਿਸ਼ੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬਸਤਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੁਕਮਾ ਅਤੇ ਬੀਜਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬੁਹਤ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ 2 ਵਾਰ ਨਸ਼ਰ ਹੋਏ ਹਨ। 40 ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਜੋਂ, ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਦ ਵਜੋਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਾਰਵਤੀ ਅਜਿਹੀ ਇਕੱਲੀ ਔਰਤ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬਾਸਾਗੁੱਡਾ ਦੇ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਕੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਇਕੱਲੀਆਂ ਹਨ। ਸਗੋਂ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 30 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ (ਅਕਤੂਬਰ 19-24) ਸੁਣਾਈ, ਜਦੋਂ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਦਸਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਪੇਰਾਡਾ ਪੱਡੀ, ਦਿਨਾਗੇਲੂਰ, ਗੁੰਡਮ ਅਤੇ ਬੁਰਗੀਚੇਰੂ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਸੀ।
ਪਾਰਵਤੀ (14 ਸਾਲ) ਪਾਟੇਲਾਪਾਰਾ ਦੀ ਨਿਵਾਸੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 70 ਪਰਿਵਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਦੋਰਲਾ ਅਤੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਖਮਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਹਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਬਾਰਡਰ ਪਾਰ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਤਲਿੰਗਾਨਾ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਲੰਬੀ ਘੱਗਰੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਚਾਚੀ ਨਗ਼ਮਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਲਿਆ-ਪੋਸਿਆ, ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਉਹ ਕੁੱਝ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਚਾਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ। ''ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਕੜ ਲਿਆ ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਲੈ ਗਏ। ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹੋਸ਼ ਨਾ ਖੋ ਬੈਠੀ।'' ਨਗ਼ਮਾ ਨੇ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਉਹ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਲੂੰਧਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਖਵਾਉਣਾ-ਪਿਲਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਪਾਰਵਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਉਤਰਿਆ ਤੇ ਸਹਿਮਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਖੀ ਮੇਟਾਪਾਰਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ 60 ਘਰ ਹਨ। ਸੋਮੀ ਲੱਖੀ ਦੀ ਨੂੰਹ ਹੈ, ਵੀਹਵਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 2 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਉਂਗਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ 4 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੋਮੀ ਬਾਹਰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਗਊਆਂ ਚਾਰ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਲੱਖੀ ਘਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬਕੀ ਲਵਾਈ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਛੱਡ ਗਏ।
ਲੱਖੀ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਸੁਣ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਲੱਖੀ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਉਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
''ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਨ ਲੱਗ ਪਏ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਕਿਉਂ ਫੜ ਰਹੇ ਹੋ? ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੋ।'' ਇਹ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟਿਆ, ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹੀ ਤੇ ਘਸੀਟਦੇ ਹੋਏ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਉਹ ਗੋਂਡੀ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਥਾਂ ਹੀ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ।
ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੇਡਾਗੇਲੂਰ ਅਤੇ ਚਿੰਨਾਗੇਲੂਰ ਦੀਆਂ 15 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਮਕਾਇਆ, ਛੇੜਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਬਿਆਨ ਵੀ ਸੁਣੇ ਜਿਵੇਂ ਸੁਨਾਈ ਕੋ ਕਹਿ ਰਹੇ ਥੇ (ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸੌਣ ਲਈ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ।'' ਦੱਚੋਂ ਕੀ ਮਾਂ ਕੇ ਸਤਨ ਸੇ ਦੂਧ ਨਿਚੋੜਾ (ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਥਣਾਂ 'ਚੋਂ ਦੁੱਧ ਨਿਚੋੜਿਆ।'' ਕੱਪੜਾ ਉਠਾ ਕਰ ਜਾਂਗੋ ਔਰ ਚਿਤੋੜੋਂ ਪਰ ਮਾਰਾ (ਘੱਗਰੀਆਂ ਚੁੱਕੇ ਸਾਡੇ ਪੱਟਾਂ ਅਤੇ ਚੂਲਿਆਂ 'ਤੇ ਡੰਡੇ ਮਾਰੇ। ਕਹਾ ਕਾਪੜਾ ਉਠਾਓ, ਮਿਰਚੀ ਡਾਲੇਂਗੇ। (ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਪੜਾ ਉਤਾਰੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗ 'ਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਪਾਉਣਗੇ।'' ਮਾਰਕੁੱਟ ਦੀ ਹਰ ਥਾਂ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਸੀ। ਸੋਟੀਆ ਤੇ ਕਈ ਥਾਈਂ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੋਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਸੁੱਟਿਆ ਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਝਰੀਟਾਂ/ਜਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਐਨੇ ਕਿੱਸੇ ਸੁਣੇ ਕਿ ਗਿਣਨੇ ਭੁੱਲ ਗਏ। ਘਰ ਘਰ ਸੇ ਮੁਰਗੀ ਲਾਈ (ਘਰ ਘਰ 'ਚੋਂ ਮੁਰਗੀ ਲੈ ਗਏ। ''ਸਾਬਣ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀ ਛੋੜਾਈ'' (ਉਹਨਾਂ ਸਾਬਣ ਤੇ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ।) ''ਕੱਪੜਾ ਜਲਾਈ- ਪੈਸੇ ਚੁਰਾਈ'' ''ਚੋਰ ਕੰਪਨੀ ਹੈ।''
ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਵਾਪਰਿਆ, ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਟੀਮ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਵੀ.ਡੀ.ਓ. ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਗਵਾਹੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਯਸ਼ਵੰਤ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਏ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਟਰ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕੋ ਤਾਂ ਉਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗਾ। ਪਿੰਡ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ 60-75 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਲਈ ਰਸਤੇ ਬਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਗਏ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ। ਫਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਪੁਲਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਨੂੰ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਤੇ ਫਿਰ ਡੀ.ਐਸ.ਪੀ. ਵੱਲੋਂ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ ਗਈ।
ਬਦਨਾਮ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੇ 90 ਦਿਨ ਬੀਤਣ 'ਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਫਾਈਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਬੇਲਾਮੇਲੇਂਦਰਾ ਪਿੰਡ (ਨੇਦਰਾ) ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਗਈ।
ਦੂਸਰੀ ਵਹਿਸ਼ੀ ਘਟਨਾ
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਡਾਗੁਲੇਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਜਨਵਰੀ 11-14 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਨੇਦਰਾ' ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ। ਨੇਦਰਾ ਵਿੱਚ 98 ਮੂਰੀਆ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹਨ। ਵੂਮੈਨ ਅਗੇਂਸਟ ਸੈਕਸੂਅਲ ਵਾਇਲੈਂਸ ਐਂਡ ਸਟੇਟ ਰਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 13 ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਨਾਲ ਵਰਾਂਡੇ 'ਚ ਬੈਠੀ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਦਾ ਇੰਤਾਜ਼ਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਬਾਲੀ ਜੋ ਕਿ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 11 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਪਿੰਡ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸੀ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਉੱਥੇ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋੜ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਏ। ਉਹਨਾਂ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕਾਲਾ ਕੱਪੜਾ ਸੁੱਟਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵੀ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਢਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਚੀਕਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਹਿਦਮੀ ਡੋਕਟਰੀ (ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ) ਵੀ ਪੁੱਜੀ। ਉਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਡਰਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੋਕਰੀ ਨੇ 9-10 ਔਰਤਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਤੇ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਹੈਂਡ ਪੰਪ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਉਸ ਥਾਂ ਗਈਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਅਜਿਹਾ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ? ਅਪਨੇ ਸਾਹਿਬ ਸੇ ਬਾਤ ਕਰਾਓ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਸਾਹਿਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕੌਨ ਐਸਾ ਕਿਯਾ? ਉਸ ਕੋ ਦਿਖਾਓ, ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਯਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਮ ਲੋਗ ਯਹਾਂ ਹੱਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰੋ। ਘਰ ਜਾਓ।
ਉਹ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਫੋਰਸ ਵਾਲੇ ਗੋਤ ਪਹਾੜੀ ਵੱਲੋਂ ਆਏ। ਇਹ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮੇਰਾ ਘਰਵਾਲਾ ਦੇਵਾ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਅੰਦਰ ਆਏ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਸੁਣ ਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਡੰਡਾ ਤੇ ਟਾਰਚ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ। ਲਾਈਟ ਵੇਖ ਕੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਵੇਖ ਸਕੀ ਪਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗੋਂਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪੁਲਸ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੋਂਡੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੋਵੇਂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਤੁਲਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 5 ਵਜੇ 3 ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਵਰਦੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਅੰਦਰ ਆਏ ਜੋ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਰੋਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਅਵਲਗ ਦੇਵਨੀ ਆਈ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਏ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਏ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਉਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ (ਉਹੀ) ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਆਏ ਸਨ।
ਪੱਕੀ ਜੋ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਨਿੱਡਰ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਵਾਲੀ ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਿੰਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਜਬਰਦਸਤੀ ਉਸਦੇ ਚਾਵਲ ਤੇ ਪੈਸੇ ਖੋਹਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਜਦੋਂ ਪੱਕੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਜ ਨਾ ਕਰਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਵੇਚੇਗੀ ਤੇ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਖਰੀਦੇਗੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਉਸਦਾ ਮੂੰਹ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੇ ਜਾਲ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੜੀਸ ਕੇ ਘਰ ਅੰਦਰ ਲੈ ਗਏ। ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਉੱਕੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਡੰਡਾ ਮਾਰਿਆ। ਉਹ ਰੁਕਿਆ ਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਭੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ 4 ਮੁਰਗੀਆਂ ਲੈ ਗਏ।
ਤਿੰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚੋਂ ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਆ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦਾ (ਗੌਤਮਪੁਰਾ) ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਦਨਾਮ ਡੀ.ਆਰ.ਜੀ. ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਰਿਜ਼ਰਵ ਗਾਰਡ ਸਾਬਕਾ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ 'ਚੋਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਗੋਂਡੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਰਮਲ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਨ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਭਿਆਨਕ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਦੇ ਕੇ ਧਮਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਊਂਗੀ 45 ਸਾਲ ਦੀ ਔਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੋਇਆ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ''ਤੁਮ ਲੋਗ ਨਕਸਲੀਓਂ ਕੇ ਸਾਥ ਰਹਿਤੇ ਹੋ, ਤੁਮਹਾਰੇ ਘਰੋਂ ਕੋ ਆਗ ਲਗਾ ਦੇਂਗੇ। ਜੋਗੀ (20 ਸਾਲਾ) ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਸਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ। ਉਸ ਨਾਲ ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 2 ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਕੋਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿਹਾ ਚੇਤੇ ਕਰਦੀ ਹੈ ''ਤੇਂਦੂ ਪੱਤਾ ਜੈਸੇ ਉਡਤਾ ਹੈ, ਵੈਸੇ ਉਡਾਏਂਗੇ।''
ਤੀਸਰਾ ਧਾਵਾ
ਅਜਬ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਓਨਾ ਅਜਬ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨੇਦਰਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਲਕੁੱਲ ਉਸੇ ਤਾਰੀਕ 11-14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੁਕਮਾ ਦੇ ਕੁੰਨਾ ਦੇ ਪੇਦਾਪੱਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਉਹੋ ਸ਼ੇਖੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜੋ ਹੁਣ ਆਮ ਹਨ। 29 ਬੰਦਿਆਂ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਘਸੀਟ ਕੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦੀਆਂ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੇ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਜਿਨਸੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ 3 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮਰਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੁੰਨਾ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਨਹੀਂ ਭੱਜੇ ਪਰ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਬਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੱਟਮਾਰ ਨਾਲ ਮਰ ਗਿਆ। ਲਾਲੂ ਸੋਢੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ 21 ਸਾਲਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਤੇ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਕੁੱਟਿਆ। ਉਹ ਕੁੱਝ ਵੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਚਾਵਲ ਦਾ ਦਲੀਆ ਖਾਣੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਮਰ ਗਿਆ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਬਿਨਾ ਪੋਸਟ ਮਾਰਟਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਨਸਾਫ ਲਈ ਲੜਨਾ ਕੋਈ ਸੌਖੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉੱਥੇ ਜਿੱਥੇ ਸਾਧਾਰਨ ਪੇਂਡੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੱਕੀ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣੀ ਕੋਈ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਵਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਸਾਧਾਰਨ ਆਦਮੀ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜਾ ਕੇ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥਾਣਿਉਂ ਸਾਫ ਜੁਆਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਐਸ.ਪੀ. ਦੇ ਜਾਓ ਤਾਂ ਜਾਂਚ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਡਾਗੁਲੇਰ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਵਾਉਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਕੇਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਾਰਵਾਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਾਅਦ ਨੇਦਰਾ ਅਤੇ ਸੁਕਮਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਵਾਂਗਡੋਰ ਬਾਹਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਨਾ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ।
ਜੋ ਹੁਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਲਵਾ ਜੁਡਮ ਵਿੱਚ 2005-06 ਵਿੱਚ ਹੋਏ 99 ਬਲਾਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ਆਪਣਾ ਡਰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਦੱਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਮੁੜ ਹੰਢਾਉਣਾ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਦਰਦਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਜਿਹੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਰਹੇ ਹੋਣ।
(ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਮਹਿਜ਼ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਇੱਕੜ-ਦੁੱਕੜ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਕਾਇਦਾ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕਰਤਿਆਂ-ਧਰਤਿਆਂ ਦੇ ਥਾਪੜੇ ਤਹਿਤ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ.(ਮਾਓਵਾਦੀ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜਨਤਕ ਟਾਕਰੇ ਨੂੰ ਜਬਰ ਰਾਹੀਂ ਕੁਚਲਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਉਂਤਬੱਧ ਅੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਗੈਰਤਮੰਦ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਜਲੀਲ ਕਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀਣਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਭਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਪਸਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਹਿਸ਼ਤ ਰਾਹੀਂ ਭੰਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।)
[ਬੇਲਾ ਸੋਮਾਰੀ (ਭਾਟੀਆ), ਆਊਟ-ਲੁਕ, 22 ਫਰਵਰੀ 2016]
ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ
ਪੇਰਾਡਾਪੱਥਰੀ ਫਾਈਲਜ਼ ਅਸਫਾਲਟ ਲੁੱਕ ਅਤੇ ਕੋਇਲੇ ਦੀ ਛੱਤੀਸ਼ਗੜ੍ਹ ਦੀ ਪੱਟੀ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੁਰਖ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ 12 ਔਰਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ ਪਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 8 ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲੁੱਟਣ ਅਤੇ ਧਮਕੀ ਦੇਣ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨੂੰ ਮਲੇਰੀਏ ਦੀ ਵੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਵੀ। ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਪਤਲੇਸੂਤੀ ਗੂਹੜੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ।
ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ, ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਸਾਧਾਰਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਆਮ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਚਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਹਿਸ਼ੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬਸਤਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੁਕਮਾ ਅਤੇ ਬੀਜਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬੁਹਤ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ 2 ਵਾਰ ਨਸ਼ਰ ਹੋਏ ਹਨ। 40 ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਜੋਂ, ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਦ ਵਜੋਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਾਰਵਤੀ ਅਜਿਹੀ ਇਕੱਲੀ ਔਰਤ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬਾਸਾਗੁੱਡਾ ਦੇ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਕੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਇਕੱਲੀਆਂ ਹਨ। ਸਗੋਂ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 30 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ (ਅਕਤੂਬਰ 19-24) ਸੁਣਾਈ, ਜਦੋਂ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਦਸਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਪੇਰਾਡਾ ਪੱਡੀ, ਦਿਨਾਗੇਲੂਰ, ਗੁੰਡਮ ਅਤੇ ਬੁਰਗੀਚੇਰੂ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਸੀ।
ਪਾਰਵਤੀ (14 ਸਾਲ) ਪਾਟੇਲਾਪਾਰਾ ਦੀ ਨਿਵਾਸੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 70 ਪਰਿਵਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਦੋਰਲਾ ਅਤੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਖਮਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਹਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਬਾਰਡਰ ਪਾਰ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਤਲਿੰਗਾਨਾ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਲੰਬੀ ਘੱਗਰੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਚਾਚੀ ਨਗ਼ਮਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਲਿਆ-ਪੋਸਿਆ, ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਉਹ ਕੁੱਝ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਚਾਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ। ''ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਕੜ ਲਿਆ ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਲੈ ਗਏ। ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹੋਸ਼ ਨਾ ਖੋ ਬੈਠੀ।'' ਨਗ਼ਮਾ ਨੇ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਉਹ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਲੂੰਧਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਖਵਾਉਣਾ-ਪਿਲਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਪਾਰਵਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਉਤਰਿਆ ਤੇ ਸਹਿਮਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਖੀ ਮੇਟਾਪਾਰਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ 60 ਘਰ ਹਨ। ਸੋਮੀ ਲੱਖੀ ਦੀ ਨੂੰਹ ਹੈ, ਵੀਹਵਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 2 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਉਂਗਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ 4 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੋਮੀ ਬਾਹਰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਗਊਆਂ ਚਾਰ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਲੱਖੀ ਘਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬਕੀ ਲਵਾਈ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਛੱਡ ਗਏ।
ਲੱਖੀ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਸੁਣ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਲੱਖੀ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਉਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
''ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਨ ਲੱਗ ਪਏ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਕਿਉਂ ਫੜ ਰਹੇ ਹੋ? ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੋ।'' ਇਹ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟਿਆ, ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹੀ ਤੇ ਘਸੀਟਦੇ ਹੋਏ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਉਹ ਗੋਂਡੀ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਥਾਂ ਹੀ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ।
ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੇਡਾਗੇਲੂਰ ਅਤੇ ਚਿੰਨਾਗੇਲੂਰ ਦੀਆਂ 15 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਮਕਾਇਆ, ਛੇੜਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਬਿਆਨ ਵੀ ਸੁਣੇ ਜਿਵੇਂ ਸੁਨਾਈ ਕੋ ਕਹਿ ਰਹੇ ਥੇ (ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸੌਣ ਲਈ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ।'' ਦੱਚੋਂ ਕੀ ਮਾਂ ਕੇ ਸਤਨ ਸੇ ਦੂਧ ਨਿਚੋੜਾ (ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਥਣਾਂ 'ਚੋਂ ਦੁੱਧ ਨਿਚੋੜਿਆ।'' ਕੱਪੜਾ ਉਠਾ ਕਰ ਜਾਂਗੋ ਔਰ ਚਿਤੋੜੋਂ ਪਰ ਮਾਰਾ (ਘੱਗਰੀਆਂ ਚੁੱਕੇ ਸਾਡੇ ਪੱਟਾਂ ਅਤੇ ਚੂਲਿਆਂ 'ਤੇ ਡੰਡੇ ਮਾਰੇ। ਕਹਾ ਕਾਪੜਾ ਉਠਾਓ, ਮਿਰਚੀ ਡਾਲੇਂਗੇ। (ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਪੜਾ ਉਤਾਰੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗ 'ਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਪਾਉਣਗੇ।'' ਮਾਰਕੁੱਟ ਦੀ ਹਰ ਥਾਂ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਸੀ। ਸੋਟੀਆ ਤੇ ਕਈ ਥਾਈਂ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੋਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਸੁੱਟਿਆ ਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਝਰੀਟਾਂ/ਜਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਐਨੇ ਕਿੱਸੇ ਸੁਣੇ ਕਿ ਗਿਣਨੇ ਭੁੱਲ ਗਏ। ਘਰ ਘਰ ਸੇ ਮੁਰਗੀ ਲਾਈ (ਘਰ ਘਰ 'ਚੋਂ ਮੁਰਗੀ ਲੈ ਗਏ। ''ਸਾਬਣ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀ ਛੋੜਾਈ'' (ਉਹਨਾਂ ਸਾਬਣ ਤੇ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ।) ''ਕੱਪੜਾ ਜਲਾਈ- ਪੈਸੇ ਚੁਰਾਈ'' ''ਚੋਰ ਕੰਪਨੀ ਹੈ।''
ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਵਾਪਰਿਆ, ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਟੀਮ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਵੀ.ਡੀ.ਓ. ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਗਵਾਹੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਯਸ਼ਵੰਤ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਏ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਟਰ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕੋ ਤਾਂ ਉਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗਾ। ਪਿੰਡ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ 60-75 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਲਈ ਰਸਤੇ ਬਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਗਏ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ। ਫਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਪੁਲਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਨੂੰ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਤੇ ਫਿਰ ਡੀ.ਐਸ.ਪੀ. ਵੱਲੋਂ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ ਗਈ।
ਬਦਨਾਮ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੇ 90 ਦਿਨ ਬੀਤਣ 'ਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਫਾਈਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਬੇਲਾਮੇਲੇਂਦਰਾ ਪਿੰਡ (ਨੇਦਰਾ) ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਗਈ।
ਦੂਸਰੀ ਵਹਿਸ਼ੀ ਘਟਨਾ
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਡਾਗੁਲੇਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਜਨਵਰੀ 11-14 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਨੇਦਰਾ' ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ। ਨੇਦਰਾ ਵਿੱਚ 98 ਮੂਰੀਆ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹਨ। ਵੂਮੈਨ ਅਗੇਂਸਟ ਸੈਕਸੂਅਲ ਵਾਇਲੈਂਸ ਐਂਡ ਸਟੇਟ ਰਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 13 ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਨਾਲ ਵਰਾਂਡੇ 'ਚ ਬੈਠੀ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਦਾ ਇੰਤਾਜ਼ਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਬਾਲੀ ਜੋ ਕਿ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 11 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਪਿੰਡ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸੀ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਉੱਥੇ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋੜ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਏ। ਉਹਨਾਂ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕਾਲਾ ਕੱਪੜਾ ਸੁੱਟਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵੀ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਢਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਚੀਕਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਹਿਦਮੀ ਡੋਕਟਰੀ (ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ) ਵੀ ਪੁੱਜੀ। ਉਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਡਰਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੋਕਰੀ ਨੇ 9-10 ਔਰਤਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਤੇ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਹੈਂਡ ਪੰਪ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਉਸ ਥਾਂ ਗਈਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਅਜਿਹਾ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ? ਅਪਨੇ ਸਾਹਿਬ ਸੇ ਬਾਤ ਕਰਾਓ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਸਾਹਿਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕੌਨ ਐਸਾ ਕਿਯਾ? ਉਸ ਕੋ ਦਿਖਾਓ, ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਯਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਮ ਲੋਗ ਯਹਾਂ ਹੱਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰੋ। ਘਰ ਜਾਓ।
ਉਹ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਫੋਰਸ ਵਾਲੇ ਗੋਤ ਪਹਾੜੀ ਵੱਲੋਂ ਆਏ। ਇਹ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮੇਰਾ ਘਰਵਾਲਾ ਦੇਵਾ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਅੰਦਰ ਆਏ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਸੁਣ ਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਡੰਡਾ ਤੇ ਟਾਰਚ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ। ਲਾਈਟ ਵੇਖ ਕੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਵੇਖ ਸਕੀ ਪਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗੋਂਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪੁਲਸ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੋਂਡੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੋਵੇਂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਤੁਲਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 5 ਵਜੇ 3 ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਵਰਦੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਅੰਦਰ ਆਏ ਜੋ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਰੋਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਅਵਲਗ ਦੇਵਨੀ ਆਈ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਏ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਏ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਉਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ (ਉਹੀ) ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਆਏ ਸਨ।
ਪੱਕੀ ਜੋ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਨਿੱਡਰ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਵਾਲੀ ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਿੰਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਜਬਰਦਸਤੀ ਉਸਦੇ ਚਾਵਲ ਤੇ ਪੈਸੇ ਖੋਹਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਜਦੋਂ ਪੱਕੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਜ ਨਾ ਕਰਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਵੇਚੇਗੀ ਤੇ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਖਰੀਦੇਗੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਉਸਦਾ ਮੂੰਹ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੇ ਜਾਲ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੜੀਸ ਕੇ ਘਰ ਅੰਦਰ ਲੈ ਗਏ। ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਉੱਕੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਡੰਡਾ ਮਾਰਿਆ। ਉਹ ਰੁਕਿਆ ਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਭੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ 4 ਮੁਰਗੀਆਂ ਲੈ ਗਏ।
ਤਿੰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚੋਂ ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਆ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦਾ (ਗੌਤਮਪੁਰਾ) ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਦਨਾਮ ਡੀ.ਆਰ.ਜੀ. ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਰਿਜ਼ਰਵ ਗਾਰਡ ਸਾਬਕਾ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ 'ਚੋਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਗੋਂਡੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਰਮਲ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਨ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਭਿਆਨਕ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਦੇ ਕੇ ਧਮਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਊਂਗੀ 45 ਸਾਲ ਦੀ ਔਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੋਇਆ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ''ਤੁਮ ਲੋਗ ਨਕਸਲੀਓਂ ਕੇ ਸਾਥ ਰਹਿਤੇ ਹੋ, ਤੁਮਹਾਰੇ ਘਰੋਂ ਕੋ ਆਗ ਲਗਾ ਦੇਂਗੇ। ਜੋਗੀ (20 ਸਾਲਾ) ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਸਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ। ਉਸ ਨਾਲ ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 2 ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਕੋਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿਹਾ ਚੇਤੇ ਕਰਦੀ ਹੈ ''ਤੇਂਦੂ ਪੱਤਾ ਜੈਸੇ ਉਡਤਾ ਹੈ, ਵੈਸੇ ਉਡਾਏਂਗੇ।''
ਤੀਸਰਾ ਧਾਵਾ
ਅਜਬ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਓਨਾ ਅਜਬ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨੇਦਰਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਲਕੁੱਲ ਉਸੇ ਤਾਰੀਕ 11-14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੁਕਮਾ ਦੇ ਕੁੰਨਾ ਦੇ ਪੇਦਾਪੱਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਉਹੋ ਸ਼ੇਖੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜੋ ਹੁਣ ਆਮ ਹਨ। 29 ਬੰਦਿਆਂ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਘਸੀਟ ਕੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦੀਆਂ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੇ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਜਿਨਸੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ 3 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮਰਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੁੰਨਾ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਨਹੀਂ ਭੱਜੇ ਪਰ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਬਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੱਟਮਾਰ ਨਾਲ ਮਰ ਗਿਆ। ਲਾਲੂ ਸੋਢੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ 21 ਸਾਲਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਤੇ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਕੁੱਟਿਆ। ਉਹ ਕੁੱਝ ਵੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਚਾਵਲ ਦਾ ਦਲੀਆ ਖਾਣੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਮਰ ਗਿਆ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਬਿਨਾ ਪੋਸਟ ਮਾਰਟਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਨਸਾਫ ਲਈ ਲੜਨਾ ਕੋਈ ਸੌਖੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉੱਥੇ ਜਿੱਥੇ ਸਾਧਾਰਨ ਪੇਂਡੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੱਕੀ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣੀ ਕੋਈ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਵਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਸਾਧਾਰਨ ਆਦਮੀ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜਾ ਕੇ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥਾਣਿਉਂ ਸਾਫ ਜੁਆਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਐਸ.ਪੀ. ਦੇ ਜਾਓ ਤਾਂ ਜਾਂਚ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਡਾਗੁਲੇਰ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਵਾਉਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਕੇਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਾਰਵਾਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਾਅਦ ਨੇਦਰਾ ਅਤੇ ਸੁਕਮਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਵਾਂਗਡੋਰ ਬਾਹਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਨਾ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ।
ਜੋ ਹੁਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਲਵਾ ਜੁਡਮ ਵਿੱਚ 2005-06 ਵਿੱਚ ਹੋਏ 99 ਬਲਾਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ਆਪਣਾ ਡਰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਦੱਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਮੁੜ ਹੰਢਾਉਣਾ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਦਰਦਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਜਿਹੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਰਹੇ ਹੋਣ।
(ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਮਹਿਜ਼ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਇੱਕੜ-ਦੁੱਕੜ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਕਾਇਦਾ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕਰਤਿਆਂ-ਧਰਤਿਆਂ ਦੇ ਥਾਪੜੇ ਤਹਿਤ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ.(ਮਾਓਵਾਦੀ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜਨਤਕ ਟਾਕਰੇ ਨੂੰ ਜਬਰ ਰਾਹੀਂ ਕੁਚਲਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਉਂਤਬੱਧ ਅੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਗੈਰਤਮੰਦ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਜਲੀਲ ਕਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀਣਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਭਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਪਸਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਹਿਸ਼ਤ ਰਾਹੀਂ ਭੰਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।)
[ਬੇਲਾ ਸੋਮਾਰੀ (ਭਾਟੀਆ), ਆਊਟ-ਲੁਕ, 22 ਫਰਵਰੀ 2016]ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਗਰੀਨ ਹੰਟ ਦੇ ਫੌਜੀ ਹੱਲੇ ਦੇ ਅੰਗ ਵਜੋਂ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ
ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ
ਪੇਰਾਡਾਪੱਥਰੀ ਫਾਈਲਜ਼ ਅਸਫਾਲਟ ਲੁੱਕ ਅਤੇ ਕੋਇਲੇ ਦੀ ਛੱਤੀਸ਼ਗੜ੍ਹ ਦੀ ਪੱਟੀ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੁਰਖ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ 12 ਔਰਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ ਪਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 8 ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲੁੱਟਣ ਅਤੇ ਧਮਕੀ ਦੇਣ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨੂੰ ਮਲੇਰੀਏ ਦੀ ਵੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਵੀ। ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਪਤਲੇਸੂਤੀ ਗੂਹੜੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ।
ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ, ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਸਾਧਾਰਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਆਮ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਚਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਹਿਸ਼ੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬਸਤਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੁਕਮਾ ਅਤੇ ਬੀਜਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬੁਹਤ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ 2 ਵਾਰ ਨਸ਼ਰ ਹੋਏ ਹਨ। 40 ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਜੋਂ, ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਦ ਵਜੋਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਾਰਵਤੀ ਅਜਿਹੀ ਇਕੱਲੀ ਔਰਤ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬਾਸਾਗੁੱਡਾ ਦੇ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਕੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਇਕੱਲੀਆਂ ਹਨ। ਸਗੋਂ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 30 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ (ਅਕਤੂਬਰ 19-24) ਸੁਣਾਈ, ਜਦੋਂ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਦਸਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਪੇਰਾਡਾ ਪੱਡੀ, ਦਿਨਾਗੇਲੂਰ, ਗੁੰਡਮ ਅਤੇ ਬੁਰਗੀਚੇਰੂ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਸੀ।
ਪਾਰਵਤੀ (14 ਸਾਲ) ਪਾਟੇਲਾਪਾਰਾ ਦੀ ਨਿਵਾਸੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 70 ਪਰਿਵਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਦੋਰਲਾ ਅਤੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਖਮਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਹਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਬਾਰਡਰ ਪਾਰ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਤਲਿੰਗਾਨਾ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਲੰਬੀ ਘੱਗਰੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਚਾਚੀ ਨਗ਼ਮਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਲਿਆ-ਪੋਸਿਆ, ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਉਹ ਕੁੱਝ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਚਾਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ। ''ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਕੜ ਲਿਆ ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਲੈ ਗਏ। ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹੋਸ਼ ਨਾ ਖੋ ਬੈਠੀ।'' ਨਗ਼ਮਾ ਨੇ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਉਹ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਲੂੰਧਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਖਵਾਉਣਾ-ਪਿਲਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਪਾਰਵਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਉਤਰਿਆ ਤੇ ਸਹਿਮਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਖੀ ਮੇਟਾਪਾਰਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ 60 ਘਰ ਹਨ। ਸੋਮੀ ਲੱਖੀ ਦੀ ਨੂੰਹ ਹੈ, ਵੀਹਵਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 2 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਉਂਗਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ 4 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੋਮੀ ਬਾਹਰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਗਊਆਂ ਚਾਰ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਲੱਖੀ ਘਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬਕੀ ਲਵਾਈ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਛੱਡ ਗਏ।
ਲੱਖੀ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਸੁਣ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਲੱਖੀ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਉਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
''ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਨ ਲੱਗ ਪਏ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਕਿਉਂ ਫੜ ਰਹੇ ਹੋ? ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੋ।'' ਇਹ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟਿਆ, ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹੀ ਤੇ ਘਸੀਟਦੇ ਹੋਏ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਉਹ ਗੋਂਡੀ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਥਾਂ ਹੀ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ।
ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੇਡਾਗੇਲੂਰ ਅਤੇ ਚਿੰਨਾਗੇਲੂਰ ਦੀਆਂ 15 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਮਕਾਇਆ, ਛੇੜਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਬਿਆਨ ਵੀ ਸੁਣੇ ਜਿਵੇਂ ਸੁਨਾਈ ਕੋ ਕਹਿ ਰਹੇ ਥੇ (ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸੌਣ ਲਈ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ।'' ਦੱਚੋਂ ਕੀ ਮਾਂ ਕੇ ਸਤਨ ਸੇ ਦੂਧ ਨਿਚੋੜਾ (ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਥਣਾਂ 'ਚੋਂ ਦੁੱਧ ਨਿਚੋੜਿਆ।'' ਕੱਪੜਾ ਉਠਾ ਕਰ ਜਾਂਗੋ ਔਰ ਚਿਤੋੜੋਂ ਪਰ ਮਾਰਾ (ਘੱਗਰੀਆਂ ਚੁੱਕੇ ਸਾਡੇ ਪੱਟਾਂ ਅਤੇ ਚੂਲਿਆਂ 'ਤੇ ਡੰਡੇ ਮਾਰੇ। ਕਹਾ ਕਾਪੜਾ ਉਠਾਓ, ਮਿਰਚੀ ਡਾਲੇਂਗੇ। (ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਪੜਾ ਉਤਾਰੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗ 'ਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਪਾਉਣਗੇ।'' ਮਾਰਕੁੱਟ ਦੀ ਹਰ ਥਾਂ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਸੀ। ਸੋਟੀਆ ਤੇ ਕਈ ਥਾਈਂ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੋਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਸੁੱਟਿਆ ਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਝਰੀਟਾਂ/ਜਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਐਨੇ ਕਿੱਸੇ ਸੁਣੇ ਕਿ ਗਿਣਨੇ ਭੁੱਲ ਗਏ। ਘਰ ਘਰ ਸੇ ਮੁਰਗੀ ਲਾਈ (ਘਰ ਘਰ 'ਚੋਂ ਮੁਰਗੀ ਲੈ ਗਏ। ''ਸਾਬਣ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀ ਛੋੜਾਈ'' (ਉਹਨਾਂ ਸਾਬਣ ਤੇ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ।) ''ਕੱਪੜਾ ਜਲਾਈ- ਪੈਸੇ ਚੁਰਾਈ'' ''ਚੋਰ ਕੰਪਨੀ ਹੈ।''
ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਵਾਪਰਿਆ, ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਟੀਮ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਵੀ.ਡੀ.ਓ. ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਗਵਾਹੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਯਸ਼ਵੰਤ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਏ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਟਰ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕੋ ਤਾਂ ਉਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗਾ। ਪਿੰਡ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ 60-75 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਲਈ ਰਸਤੇ ਬਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਗਏ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ। ਫਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਪੁਲਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਨੂੰ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਤੇ ਫਿਰ ਡੀ.ਐਸ.ਪੀ. ਵੱਲੋਂ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ ਗਈ।
ਬਦਨਾਮ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੇ 90 ਦਿਨ ਬੀਤਣ 'ਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਫਾਈਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਬੇਲਾਮੇਲੇਂਦਰਾ ਪਿੰਡ (ਨੇਦਰਾ) ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਗਈ।
ਦੂਸਰੀ ਵਹਿਸ਼ੀ ਘਟਨਾ
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਡਾਗੁਲੇਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਜਨਵਰੀ 11-14 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਨੇਦਰਾ' ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ। ਨੇਦਰਾ ਵਿੱਚ 98 ਮੂਰੀਆ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹਨ। ਵੂਮੈਨ ਅਗੇਂਸਟ ਸੈਕਸੂਅਲ ਵਾਇਲੈਂਸ ਐਂਡ ਸਟੇਟ ਰਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 13 ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਨਾਲ ਵਰਾਂਡੇ 'ਚ ਬੈਠੀ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਦਾ ਇੰਤਾਜ਼ਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਬਾਲੀ ਜੋ ਕਿ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 11 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਪਿੰਡ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸੀ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਉੱਥੇ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋੜ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਏ। ਉਹਨਾਂ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕਾਲਾ ਕੱਪੜਾ ਸੁੱਟਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵੀ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਢਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਚੀਕਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਹਿਦਮੀ ਡੋਕਟਰੀ (ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ) ਵੀ ਪੁੱਜੀ। ਉਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਡਰਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੋਕਰੀ ਨੇ 9-10 ਔਰਤਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਤੇ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਹੈਂਡ ਪੰਪ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਉਸ ਥਾਂ ਗਈਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਅਜਿਹਾ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ? ਅਪਨੇ ਸਾਹਿਬ ਸੇ ਬਾਤ ਕਰਾਓ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਸਾਹਿਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕੌਨ ਐਸਾ ਕਿਯਾ? ਉਸ ਕੋ ਦਿਖਾਓ, ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਯਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਮ ਲੋਗ ਯਹਾਂ ਹੱਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰੋ। ਘਰ ਜਾਓ।
ਉਹ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਫੋਰਸ ਵਾਲੇ ਗੋਤ ਪਹਾੜੀ ਵੱਲੋਂ ਆਏ। ਇਹ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮੇਰਾ ਘਰਵਾਲਾ ਦੇਵਾ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਅੰਦਰ ਆਏ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਸੁਣ ਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਡੰਡਾ ਤੇ ਟਾਰਚ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ। ਲਾਈਟ ਵੇਖ ਕੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਵੇਖ ਸਕੀ ਪਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗੋਂਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪੁਲਸ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੋਂਡੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੋਵੇਂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਤੁਲਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 5 ਵਜੇ 3 ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਵਰਦੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਅੰਦਰ ਆਏ ਜੋ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਰੋਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਅਵਲਗ ਦੇਵਨੀ ਆਈ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਏ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਏ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਉਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ (ਉਹੀ) ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਆਏ ਸਨ।
ਪੱਕੀ ਜੋ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਨਿੱਡਰ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਵਾਲੀ ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਿੰਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਜਬਰਦਸਤੀ ਉਸਦੇ ਚਾਵਲ ਤੇ ਪੈਸੇ ਖੋਹਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਜਦੋਂ ਪੱਕੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਜ ਨਾ ਕਰਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਵੇਚੇਗੀ ਤੇ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਖਰੀਦੇਗੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਉਸਦਾ ਮੂੰਹ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੇ ਜਾਲ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੜੀਸ ਕੇ ਘਰ ਅੰਦਰ ਲੈ ਗਏ। ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਉੱਕੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਡੰਡਾ ਮਾਰਿਆ। ਉਹ ਰੁਕਿਆ ਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਭੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ 4 ਮੁਰਗੀਆਂ ਲੈ ਗਏ।
ਤਿੰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚੋਂ ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਆ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦਾ (ਗੌਤਮਪੁਰਾ) ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਦਨਾਮ ਡੀ.ਆਰ.ਜੀ. ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਰਿਜ਼ਰਵ ਗਾਰਡ ਸਾਬਕਾ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ 'ਚੋਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਗੋਂਡੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਰਮਲ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਨ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਭਿਆਨਕ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਦੇ ਕੇ ਧਮਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਊਂਗੀ 45 ਸਾਲ ਦੀ ਔਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੋਇਆ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ''ਤੁਮ ਲੋਗ ਨਕਸਲੀਓਂ ਕੇ ਸਾਥ ਰਹਿਤੇ ਹੋ, ਤੁਮਹਾਰੇ ਘਰੋਂ ਕੋ ਆਗ ਲਗਾ ਦੇਂਗੇ। ਜੋਗੀ (20 ਸਾਲਾ) ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਸਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ। ਉਸ ਨਾਲ ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 2 ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਕੋਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿਹਾ ਚੇਤੇ ਕਰਦੀ ਹੈ ''ਤੇਂਦੂ ਪੱਤਾ ਜੈਸੇ ਉਡਤਾ ਹੈ, ਵੈਸੇ ਉਡਾਏਂਗੇ।''
ਤੀਸਰਾ ਧਾਵਾ
ਅਜਬ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਓਨਾ ਅਜਬ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨੇਦਰਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਲਕੁੱਲ ਉਸੇ ਤਾਰੀਕ 11-14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੁਕਮਾ ਦੇ ਕੁੰਨਾ ਦੇ ਪੇਦਾਪੱਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਉਹੋ ਸ਼ੇਖੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜੋ ਹੁਣ ਆਮ ਹਨ। 29 ਬੰਦਿਆਂ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਘਸੀਟ ਕੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦੀਆਂ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੇ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਜਿਨਸੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ 3 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮਰਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੁੰਨਾ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਨਹੀਂ ਭੱਜੇ ਪਰ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਬਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੱਟਮਾਰ ਨਾਲ ਮਰ ਗਿਆ। ਲਾਲੂ ਸੋਢੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ 21 ਸਾਲਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਤੇ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਕੁੱਟਿਆ। ਉਹ ਕੁੱਝ ਵੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਚਾਵਲ ਦਾ ਦਲੀਆ ਖਾਣੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਮਰ ਗਿਆ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਬਿਨਾ ਪੋਸਟ ਮਾਰਟਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਨਸਾਫ ਲਈ ਲੜਨਾ ਕੋਈ ਸੌਖੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉੱਥੇ ਜਿੱਥੇ ਸਾਧਾਰਨ ਪੇਂਡੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੱਕੀ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣੀ ਕੋਈ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਵਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਸਾਧਾਰਨ ਆਦਮੀ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜਾ ਕੇ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥਾਣਿਉਂ ਸਾਫ ਜੁਆਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਐਸ.ਪੀ. ਦੇ ਜਾਓ ਤਾਂ ਜਾਂਚ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਡਾਗੁਲੇਰ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਵਾਉਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਕੇਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਾਰਵਾਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਾਅਦ ਨੇਦਰਾ ਅਤੇ ਸੁਕਮਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਵਾਂਗਡੋਰ ਬਾਹਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਨਾ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ।
ਜੋ ਹੁਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਲਵਾ ਜੁਡਮ ਵਿੱਚ 2005-06 ਵਿੱਚ ਹੋਏ 99 ਬਲਾਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ਆਪਣਾ ਡਰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਦੱਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਮੁੜ ਹੰਢਾਉਣਾ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਦਰਦਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਜਿਹੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਰਹੇ ਹੋਣ।
(ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਮਹਿਜ਼ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਇੱਕੜ-ਦੁੱਕੜ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਕਾਇਦਾ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕਰਤਿਆਂ-ਧਰਤਿਆਂ ਦੇ ਥਾਪੜੇ ਤਹਿਤ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ.(ਮਾਓਵਾਦੀ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜਨਤਕ ਟਾਕਰੇ ਨੂੰ ਜਬਰ ਰਾਹੀਂ ਕੁਚਲਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਉਂਤਬੱਧ ਅੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਗੈਰਤਮੰਦ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਜਲੀਲ ਕਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀਣਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਭਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਪਸਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਹਿਸ਼ਤ ਰਾਹੀਂ ਭੰਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।)
[ਬੇਲਾ ਸੋਮਾਰੀ (ਭਾਟੀਆ), ਆਊਟ-ਲੁਕ, 22 ਫਰਵਰੀ 2016]ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਗਰੀਨ ਹੰਟ ਦੇ ਫੌਜੀ ਹੱਲੇ ਦੇ ਅੰਗ ਵਜੋਂ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ
ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ
ਪੇਰਾਡਾਪੱਥਰੀ ਫਾਈਲਜ਼ ਅਸਫਾਲਟ ਲੁੱਕ ਅਤੇ ਕੋਇਲੇ ਦੀ ਛੱਤੀਸ਼ਗੜ੍ਹ ਦੀ ਪੱਟੀ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੁਰਖ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਮਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ 12 ਔਰਤਾਂ ਬਿਹਤਰ ਜਾਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ ਪਰਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 8 ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲੁੱਟਣ ਅਤੇ ਧਮਕੀ ਦੇਣ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨਾਲ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨੂੰ ਮਲੇਰੀਏ ਦੀ ਵੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਵੀ। ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਪਤਲੇਸੂਤੀ ਗੂਹੜੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ।
ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ, ਬਲਾਤਕਾਰ ਅਸਾਧਾਰਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਆਮ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਚਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਹਿਸ਼ੀ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬਸਤਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੁਕਮਾ ਅਤੇ ਬੀਜਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬੁਹਤ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਅਤੇ ਜਿਨਸੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ 2 ਵਾਰ ਨਸ਼ਰ ਹੋਏ ਹਨ। 40 ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤ ਵਿਰੋਧੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਜੋਂ, ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਦ ਵਜੋਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਾਰਵਤੀ ਅਜਿਹੀ ਇਕੱਲੀ ਔਰਤ ਨਹੀਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬਾਸਾਗੁੱਡਾ ਦੇ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਕੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਇਕੱਲੀਆਂ ਹਨ। ਸਗੋਂ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 30 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ (ਅਕਤੂਬਰ 19-24) ਸੁਣਾਈ, ਜਦੋਂ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਦਸਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਪੇਰਾਡਾ ਪੱਡੀ, ਦਿਨਾਗੇਲੂਰ, ਗੁੰਡਮ ਅਤੇ ਬੁਰਗੀਚੇਰੂ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਘਟਨਾ ਚੱਕਰ ਸੀ।
ਪਾਰਵਤੀ (14 ਸਾਲ) ਪਾਟੇਲਾਪਾਰਾ ਦੀ ਨਿਵਾਸੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 70 ਪਰਿਵਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਦੋਰਲਾ ਅਤੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਖਮਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਇਹਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਬਾਰਡਰ ਪਾਰ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਪਾਰਵਤੀ ਨੇ ਤਲਿੰਗਾਨਾ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਲੰਬੀ ਘੱਗਰੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਚਾਚੀ ਨਗ਼ਮਾ, ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਲਿਆ-ਪੋਸਿਆ, ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਉਹ ਕੁੱਝ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਚਾਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ। ''ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਕੜ ਲਿਆ ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰਵਤੀ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਲੈ ਗਏ। ਉਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਹੋਸ਼ ਨਾ ਖੋ ਬੈਠੀ।'' ਨਗ਼ਮਾ ਨੇ ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਉਹ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਲੂੰਧਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਖਵਾਉਣਾ-ਪਿਲਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਪਾਰਵਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਚਿਹਰਾ ਉਤਰਿਆ ਤੇ ਸਹਿਮਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੋਮੀ ਅਤੇ ਲੱਖੀ ਮੇਟਾਪਾਰਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਗੋਂਡ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ 60 ਘਰ ਹਨ। ਸੋਮੀ ਲੱਖੀ ਦੀ ਨੂੰਹ ਹੈ, ਵੀਹਵਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 2 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਉਂਗਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ 4 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਇਹ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੋਮੀ ਬਾਹਰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਗਊਆਂ ਚਾਰ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਲੱਖੀ ਘਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬਕੀ ਲਵਾਈ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰੇ ਛੱਡ ਗਏ।
ਲੱਖੀ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਸੁਣ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੋਮਾ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਲੱਖੀ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਉਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
''ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਦੌੜਨ ਲੱਗ ਪਏ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਤਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੇਰੀਆਂ ਮੁਰਗੀਆਂ ਕਿਉਂ ਫੜ ਰਹੇ ਹੋ? ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੋ।'' ਇਹ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੈਨੂੰ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟਿਆ, ਅੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪੱਟੀ ਬੰਨ੍ਹੀ ਤੇ ਘਸੀਟਦੇ ਹੋਏ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਉਹ ਗੋਂਡੀ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਥਾਂ ਹੀ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ।
ਸਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੇਡਾਗੇਲੂਰ ਅਤੇ ਚਿੰਨਾਗੇਲੂਰ ਦੀਆਂ 15 ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧਮਕਾਇਆ, ਛੇੜਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਬਿਆਨ ਵੀ ਸੁਣੇ ਜਿਵੇਂ ਸੁਨਾਈ ਕੋ ਕਹਿ ਰਹੇ ਥੇ (ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸੌਣ ਲਈ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ।'' ਦੱਚੋਂ ਕੀ ਮਾਂ ਕੇ ਸਤਨ ਸੇ ਦੂਧ ਨਿਚੋੜਾ (ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਥਣਾਂ 'ਚੋਂ ਦੁੱਧ ਨਿਚੋੜਿਆ।'' ਕੱਪੜਾ ਉਠਾ ਕਰ ਜਾਂਗੋ ਔਰ ਚਿਤੋੜੋਂ ਪਰ ਮਾਰਾ (ਘੱਗਰੀਆਂ ਚੁੱਕੇ ਸਾਡੇ ਪੱਟਾਂ ਅਤੇ ਚੂਲਿਆਂ 'ਤੇ ਡੰਡੇ ਮਾਰੇ। ਕਹਾ ਕਾਪੜਾ ਉਠਾਓ, ਮਿਰਚੀ ਡਾਲੇਂਗੇ। (ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਪੜਾ ਉਤਾਰੋ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗ 'ਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਪਾਉਣਗੇ।'' ਮਾਰਕੁੱਟ ਦੀ ਹਰ ਥਾਂ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਸੀ। ਸੋਟੀਆ ਤੇ ਕਈ ਥਾਈਂ ਬੰਦੂਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੋਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਕੇ ਸੁੱਟਿਆ ਤੇ ਕੁੱਟਿਆ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਝਰੀਟਾਂ/ਜਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਐਨੇ ਕਿੱਸੇ ਸੁਣੇ ਕਿ ਗਿਣਨੇ ਭੁੱਲ ਗਏ। ਘਰ ਘਰ ਸੇ ਮੁਰਗੀ ਲਾਈ (ਘਰ ਘਰ 'ਚੋਂ ਮੁਰਗੀ ਲੈ ਗਏ। ''ਸਾਬਣ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀ ਛੋੜਾਈ'' (ਉਹਨਾਂ ਸਾਬਣ ਤੇ ਤੇਲ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ।) ''ਕੱਪੜਾ ਜਲਾਈ- ਪੈਸੇ ਚੁਰਾਈ'' ''ਚੋਰ ਕੰਪਨੀ ਹੈ।''
ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਵਾਪਰਿਆ, ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਟੀਮ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਵੀ.ਡੀ.ਓ. ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਗਵਾਹੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਯਸ਼ਵੰਤ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਏ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਟਰ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕੋ ਤਾਂ ਉਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗਾ। ਪਿੰਡ ਬੀਜਾਪੁਰ ਤੋਂ 60-75 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰਨ ਲਈ ਰਸਤੇ ਬਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲਾਂ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਗਏ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ। ਫਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਪੁਲਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਕੁੱਝ ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਨੂੰ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਤੇ ਫਿਰ ਡੀ.ਐਸ.ਪੀ. ਵੱਲੋਂ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ ਗਈ।
ਬਦਨਾਮ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੇ 90 ਦਿਨ ਬੀਤਣ 'ਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਫਾਈਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਘਟਨਾ ਬੇਲਾਮੇਲੇਂਦਰਾ ਪਿੰਡ (ਨੇਦਰਾ) ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਗਈ।
ਦੂਸਰੀ ਵਹਿਸ਼ੀ ਘਟਨਾ
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਡਾਗੁਲੇਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਹ ਜਨਵਰੀ 11-14 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸੀ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਨੇਦਰਾ' ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਲਾਇਆ। ਨੇਦਰਾ ਵਿੱਚ 98 ਮੂਰੀਆ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹਨ। ਵੂਮੈਨ ਅਗੇਂਸਟ ਸੈਕਸੂਅਲ ਵਾਇਲੈਂਸ ਐਂਡ ਸਟੇਟ ਰਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 13 ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ।
ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਾਲੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਨਾਲ ਵਰਾਂਡੇ 'ਚ ਬੈਠੀ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ. ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਦਾ ਇੰਤਾਜ਼ਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਬਾਲੀ ਜੋ ਕਿ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 11 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਪਿੰਡ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸੀ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਉੱਥੇ ਗਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋੜ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਏ। ਉਹਨਾਂ ਉਸ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਕਾਲਾ ਕੱਪੜਾ ਸੁੱਟਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਵੀ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਢਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਚੀਕਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਹਿਦਮੀ ਡੋਕਟਰੀ (ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤ) ਵੀ ਪੁੱਜੀ। ਉਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਡਰਾਇਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੋਕਰੀ ਨੇ 9-10 ਔਰਤਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਤੇ ਕੋਸੀ ਨਾਲ ਹੈਂਡ ਪੰਪ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਉਸ ਥਾਂ ਗਈਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਅਜਿਹਾ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ? ਅਪਨੇ ਸਾਹਿਬ ਸੇ ਬਾਤ ਕਰਾਓ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਸਾਹਿਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕੌਨ ਐਸਾ ਕਿਯਾ? ਉਸ ਕੋ ਦਿਖਾਓ, ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਯਹਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤੁਮ ਲੋਗ ਯਹਾਂ ਹੱਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰੋ। ਘਰ ਜਾਓ।
ਉਹ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਫੋਰਸ ਵਾਲੇ ਗੋਤ ਪਹਾੜੀ ਵੱਲੋਂ ਆਏ। ਇਹ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮੇਰਾ ਘਰਵਾਲਾ ਦੇਵਾ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ। ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਅੰਦਰ ਆਏ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਮੇਰਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਸੁਣ ਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਡੰਡਾ ਤੇ ਟਾਰਚ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ। ਲਾਈਟ ਵੇਖ ਕੇ ਉਹ ਭੱਜ ਗਏ। ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਵੇਖ ਸਕੀ ਪਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗੋਂਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪੁਲਸ ਦਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੋਂਡੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਦੋਵੇਂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਤੁਲਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 5 ਵਜੇ 3 ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਵਰਦੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ, ਅੰਦਰ ਆਏ ਜੋ ਕਿ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਰੋਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਅਵਲਗ ਦੇਵਨੀ ਆਈ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਏ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜ ਗਏ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਉਸਦੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ (ਉਹੀ) ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਆਏ ਸਨ।
ਪੱਕੀ ਜੋ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੀ ਨਿੱਡਰ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਵਾਲੀ ਲੱਗਦੀ ਸੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਿੰਨ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਉਸਦੇ ਘਰ ਆਏ ਤੇ ਜਬਰਦਸਤੀ ਉਸਦੇ ਚਾਵਲ ਤੇ ਪੈਸੇ ਖੋਹਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਜਦੋਂ ਪੱਕੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਜ ਨਾ ਕਰਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਮਾਨ ਵੇਚੇਗੀ ਤੇ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਖਰੀਦੇਗੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਪੁਲਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਉਸਦਾ ਮੂੰਹ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਵਾਲੇ ਜਾਲ ਨਾਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਘੜੀਸ ਕੇ ਘਰ ਅੰਦਰ ਲੈ ਗਏ। ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕੀਤੀ। ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਉੱਕੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਮੇਰੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਡੰਡਾ ਮਾਰਿਆ। ਉਹ ਰੁਕਿਆ ਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਭੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ 4 ਮੁਰਗੀਆਂ ਲੈ ਗਏ।
ਤਿੰਨ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚੋਂ ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਆ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦਾ (ਗੌਤਮਪੁਰਾ) ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਦਨਾਮ ਡੀ.ਆਰ.ਜੀ. ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਰਿਜ਼ਰਵ ਗਾਰਡ ਸਾਬਕਾ ਮਾਓਵਾਦੀਆਂ 'ਚੋਂ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਗੋਂਡੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਰਮਲ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਨ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਭਿਆਨਕ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਡਰਾਵਾ ਦੇ ਕੇ ਧਮਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਊਂਗੀ 45 ਸਾਲ ਦੀ ਔਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੋਇਆ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ''ਤੁਮ ਲੋਗ ਨਕਸਲੀਓਂ ਕੇ ਸਾਥ ਰਹਿਤੇ ਹੋ, ਤੁਮਹਾਰੇ ਘਰੋਂ ਕੋ ਆਗ ਲਗਾ ਦੇਂਗੇ। ਜੋਗੀ (20 ਸਾਲਾ) ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਸਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਣਗੇ। ਉਸ ਨਾਲ ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਹਨਾਂ 'ਚੋਂ 2 ਸਾਬਕਾ ਨਕਸਲੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਕੋਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਿਹਾ ਚੇਤੇ ਕਰਦੀ ਹੈ ''ਤੇਂਦੂ ਪੱਤਾ ਜੈਸੇ ਉਡਤਾ ਹੈ, ਵੈਸੇ ਉਡਾਏਂਗੇ।''
ਤੀਸਰਾ ਧਾਵਾ
ਅਜਬ ਜਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਓਨਾ ਅਜਬ ਨਹੀਂ ਕਿ ਨੇਦਰਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਲਕੁੱਲ ਉਸੇ ਤਾਰੀਕ 11-14 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੁਕਮਾ ਦੇ ਕੁੰਨਾ ਦੇ ਪੇਦਾਪੱਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕੰਘੀ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਉਹੋ ਸ਼ੇਖੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜੋ ਹੁਣ ਆਮ ਹਨ। 29 ਬੰਦਿਆਂ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਘਸੀਟ ਕੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦੀਆਂ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੇ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਜਿਨਸੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ 3 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮਰਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੁੰਨਾ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਨਹੀਂ ਭੱਜੇ ਪਰ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਬਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੱਟਮਾਰ ਨਾਲ ਮਰ ਗਿਆ। ਲਾਲੂ ਸੋਢੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ 21 ਸਾਲਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਤੇ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਕੁੱਟਿਆ। ਉਹ ਕੁੱਝ ਵੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਚਾਵਲ ਦਾ ਦਲੀਆ ਖਾਣੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਮਰ ਗਿਆ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਬਿਨਾ ਪੋਸਟ ਮਾਰਟਮ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਨਸਾਫ ਲਈ ਲੜਨਾ ਕੋਈ ਸੌਖੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਉੱਥੇ ਜਿੱਥੇ ਸਾਧਾਰਨ ਪੇਂਡੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਪੁਲਸ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੱਕੀ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣੀ ਕੋਈ ਛੋਟੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਵਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਸਾਧਾਰਨ ਆਦਮੀ ਪੁਲਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਜਾ ਕੇ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥਾਣਿਉਂ ਸਾਫ ਜੁਆਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਐਸ.ਪੀ. ਦੇ ਜਾਓ ਤਾਂ ਜਾਂਚ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਡਾਗੁਲੇਰ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕਰਵਾਉਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਮੰਨੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਕੇਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਾਰਵਾਈ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਾਅਦ ਨੇਦਰਾ ਅਤੇ ਸੁਕਮਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਵਾਂਗਡੋਰ ਬਾਹਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਨਾ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ।
ਜੋ ਹੁਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਲਵਾ ਜੁਡਮ ਵਿੱਚ 2005-06 ਵਿੱਚ ਹੋਏ 99 ਬਲਾਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜੇ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਐਫ.ਆਈ.ਆਰ. ਦਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ਆਪਣਾ ਡਰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਦੱਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਮੁੜ ਹੰਢਾਉਣਾ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਦਰਦਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਜਿਹੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਰਹੇ ਹੋਣ।
(ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਕੂਮਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਮਹਿਜ਼ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਇੱਕੜ-ਦੁੱਕੜ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਕਾਇਦਾ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕਰਤਿਆਂ-ਧਰਤਿਆਂ ਦੇ ਥਾਪੜੇ ਤਹਿਤ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ.(ਮਾਓਵਾਦੀ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜਨਤਕ ਟਾਕਰੇ ਨੂੰ ਜਬਰ ਰਾਹੀਂ ਕੁਚਲਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਉਂਤਬੱਧ ਅੰਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਹ ਗੈਰਤਮੰਦ ਆਦਿਵਾਸੀ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਜਲੀਲ ਕਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀਣਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਭਰਨਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੌਸਲੇ ਪਸਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਹਿਸ਼ਤ ਰਾਹੀਂ ਭੰਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।)
[ਬੇਲਾ ਸੋਮਾਰੀ (ਭਾਟੀਆ), ਆਊਟ-ਲੁਕ, 22 ਫਰਵਰੀ 2016]
No comments:
Post a Comment