ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਸਾਕੇ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ
ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੀ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ
ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ, ਇਨਕਲਾਬੀ ਲੋਕ ਮੋਰਚਾ ਅਤੇ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ. (ਮ.ਲ.), ਨਿਊਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਵੱਲੋਂ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 9 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਜਲੰਧਰ ਵਿਖੇ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਸਬੰਧੀ ਇੱਕ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮਿਥੇ ਕੋਟੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ। ਇਕੱਠ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਸੀ। ਇਸ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਮਰੇਡ ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ, ਕਾਮਰੇਡ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਅਤੇ ਕਾਮਰੇਡ ਸਤਵੰਤ ਸਿੰਘ ਲਾਲੀ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ 2 ਮਿੰਟ ਮੌਨ ਧਾਰ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਪਹਿਲਾ ਬੁਲਾਰਾ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲੋਕ ਮੋਰਚੇ ਦਾ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਾਮਰੇਡ ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਗੋਲੇਵਾਲਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਵਿੱਚ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਦੂਸਰਾ ਬੁਲਾਰਾ ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਪੰਜਾਬ (ਆਰ.ਡੀ.ਐਫ.) ਦਾ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਾਮਰੇਡ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮੋਗਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਕਾਰਨਾਂ 'ਤੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਵਰਗੇ ਸਾਕੇ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵੀ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਕੌਮੀ ਮੁਕਤੀ ਲਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲਹਿਰ 'ਤੇ ਵਿੱਢੇ ਜਬਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਟਾਕਰੇ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਉਭਾਰੀ। ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਟਾਕਰਾ ਕਰਦੀ ਹੋਈ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਤੀਸਰਾ ਬੁਲਾਰਾ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ.(ਮ.ਲ.) ਨਿਊਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਕਾਮਰੇਡ ਦਰਸ਼ਨ ਖਟਕੜ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਸਾਮਰਾਜ ਵੱਲੋਂ ਹੁੰਦੀ ਲੁੱਟ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਅਤੇ ਕਾਣੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਵਾਉਣਾ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਮਕਸਦ ਹੈ। ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਗਹੁ ਨਾਲ ਸੁਣਿਆ।
ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਪਿੱਛੋਂ ਕੰਪਨੀ ਬਾਗ ਤੱਕ ਮੁਜਾਹਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਹਾਲ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਮੁਜਾਹਰਾਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਝੰਡੇ ਅਤੇ ਬੈਨਰ ਚੁੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਕੁੱਝ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਹੱਥ ਤਖਤੀਆਂ ਵੀ ਉਠਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਤਿੰਨੋਂ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਕੇ ਇਸ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮੁਜਾਹਰੇ ਨੂੰ ਸਫਲ ਕੀਤਾ।
ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਰੈਲੀ ਅਤੇ ਮੁਜਾਹਰਾ
11 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਦਫਾ 144 ਲਾ ਕੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਈ ਹੋਈ ਸੀ। ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਥੀ ਬਠਿੰਡਾ, ਮੋਗਾ, ਫਰੀਦਕੋਟ ਅਤੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਏਕਤਾ (ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ) ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਪੂਰੀ ਟਿੱਲ ਲਾਈ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ 12 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਲੋਕੀਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ।
ਦਫਾ ਚੁਤਾਲੀ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਰੋਲੀ
ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਰੈਲੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸਟੇਜ ਸੰਚਾਲਨ ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮੋਗਾ, ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਪੇਂਡੂ ਮਜ਼ਦੂਰ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਸੂਬਾ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਬਲਵੰਤ ਮੱਖੂ, ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ (ਏਕਤਾ) ਦੇ ਆਗੂ ਸੁਰਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜ਼ੀਰਾ ਨੇ ਰੈਲੀ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਵਾਪਰੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਰਗੇ ਕਾਂਡ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਹਾਲੇ ਵੀ ਬਣਨੋਂ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਮਾਸਟਰ ਜਸਦੇਵ ਸਿੰਘ ਲਲਤੋਂ ਨੇ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਕਵੀਸ਼ਰੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ।
ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਦਫਤਰ ਤੋਂ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਮਾਰਕ ਤੱਕ ਰੋਹ ਭਰਪੂਰ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਵਰਕਰਾਂ ਨੇ ਮੰਚ ਅਤੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਝੰਡੇ ਤੇ ਮਾਟੋ ਚੁੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਗਰਮੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਰੋਹ ਭਰਪੂਰ ਨਾਹਰੇ ਮਾਰਦਾ ਇਹ ਮਾਰਚ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਦੀ ਸਮਾਰਕ ਅੱਗੇ ਪੁੱਜਾ। ਜਿੱਥੇ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਕਾਂਡ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਮੌਨ ਧਾਰ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਦੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਇਸ ਰੈਲੀ ਅਤੇ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਮੰਚ ਵੱਲੋਂ ਉਲੀਕੀ ਇਹ ਸਰਗਰਮੀ ਸਫਲ ਹੋ ਨਿੱਬੜੀ।
ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੀ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ
ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ, ਇਨਕਲਾਬੀ ਲੋਕ ਮੋਰਚਾ ਅਤੇ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ. (ਮ.ਲ.), ਨਿਊਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਵੱਲੋਂ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 9 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਜਲੰਧਰ ਵਿਖੇ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਸਬੰਧੀ ਇੱਕ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮਿਥੇ ਕੋਟੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ। ਇਕੱਠ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਸੀ। ਇਸ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਕਾਮਰੇਡ ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ, ਕਾਮਰੇਡ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਅਤੇ ਕਾਮਰੇਡ ਸਤਵੰਤ ਸਿੰਘ ਲਾਲੀ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ 2 ਮਿੰਟ ਮੌਨ ਧਾਰ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਪਹਿਲਾ ਬੁਲਾਰਾ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲੋਕ ਮੋਰਚੇ ਦਾ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਾਮਰੇਡ ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਗੋਲੇਵਾਲਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਵਿੱਚ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਦੂਸਰਾ ਬੁਲਾਰਾ ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਪੰਜਾਬ (ਆਰ.ਡੀ.ਐਫ.) ਦਾ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕਾਮਰੇਡ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮੋਗਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਕਾਰਨਾਂ 'ਤੇ ਬੋਲਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਵਰਗੇ ਸਾਕੇ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵੀ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਕੌਮੀ ਮੁਕਤੀ ਲਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲਹਿਰ 'ਤੇ ਵਿੱਢੇ ਜਬਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਟਾਕਰੇ ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਉਭਾਰੀ। ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਟਾਕਰਾ ਕਰਦੀ ਹੋਈ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਤੀਸਰਾ ਬੁਲਾਰਾ ਸੀ.ਪੀ.ਆਈ.(ਮ.ਲ.) ਨਿਊਡੈਮੋਕਰੇਸੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਕਾਮਰੇਡ ਦਰਸ਼ਨ ਖਟਕੜ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਸਾਮਰਾਜ ਵੱਲੋਂ ਹੁੰਦੀ ਲੁੱਟ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ। ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਅਤੇ ਕਾਣੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਵਾਉਣਾ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਮਕਸਦ ਹੈ। ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਗਹੁ ਨਾਲ ਸੁਣਿਆ।
ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਪਿੱਛੋਂ ਕੰਪਨੀ ਬਾਗ ਤੱਕ ਮੁਜਾਹਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯਾਦਗਾਰ ਹਾਲ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਮੁਜਾਹਰਾਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਝੰਡੇ ਅਤੇ ਬੈਨਰ ਚੁੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਕੁੱਝ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਹੱਥ ਤਖਤੀਆਂ ਵੀ ਉਠਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਤਿੰਨੋਂ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਕੇ ਇਸ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮੁਜਾਹਰੇ ਨੂੰ ਸਫਲ ਕੀਤਾ।
ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਰੈਲੀ ਅਤੇ ਮੁਜਾਹਰਾ
11 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਦਫਾ 144 ਲਾ ਕੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਈ ਹੋਈ ਸੀ। ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਥੀ ਬਠਿੰਡਾ, ਮੋਗਾ, ਫਰੀਦਕੋਟ ਅਤੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਏਕਤਾ (ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ) ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਪੂਰੀ ਟਿੱਲ ਲਾਈ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਾਬਾ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ 12 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਲੋਕੀਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ।
ਦਫਾ ਚੁਤਾਲੀ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਰੋਲੀ
ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਰੈਲੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸਟੇਜ ਸੰਚਾਲਨ ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮੋਗਾ, ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਪੇਂਡੂ ਮਜ਼ਦੂਰ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਸੂਬਾ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਬਲਵੰਤ ਮੱਖੂ, ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ (ਏਕਤਾ) ਦੇ ਆਗੂ ਸੁਰਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜ਼ੀਰਾ ਨੇ ਰੈਲੀ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਵਾਪਰੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਰਗੇ ਕਾਂਡ ਵਾਪਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਹਾਲੇ ਵੀ ਬਣਨੋਂ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਮਾਸਟਰ ਜਸਦੇਵ ਸਿੰਘ ਲਲਤੋਂ ਨੇ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਕਵੀਸ਼ਰੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ।
ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਦਫਤਰ ਤੋਂ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਮਾਰਕ ਤੱਕ ਰੋਹ ਭਰਪੂਰ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਵਰਕਰਾਂ ਨੇ ਮੰਚ ਅਤੇ ਆਪੋ ਆਪਣੀਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਝੰਡੇ ਤੇ ਮਾਟੋ ਚੁੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਗਰਮੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਰੋਹ ਭਰਪੂਰ ਨਾਹਰੇ ਮਾਰਦਾ ਇਹ ਮਾਰਚ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਦੀ ਸਮਾਰਕ ਅੱਗੇ ਪੁੱਜਾ। ਜਿੱਥੇ ਜੱਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ ਕਾਂਡ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਮੌਨ ਧਾਰ ਕੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸੰਗਰਾਮ ਮੰਚ ਦੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਇਸ ਰੈਲੀ ਅਤੇ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਮੰਚ ਵੱਲੋਂ ਉਲੀਕੀ ਇਹ ਸਰਗਰਮੀ ਸਫਲ ਹੋ ਨਿੱਬੜੀ।
No comments:
Post a Comment